29
Grudzień,
2023
Miód spadziowy - właściwości, działanie, charakterystyka
Pochodzenie miodu spadziowego
Spadź jest słodką, bezwonną i bezbarwną cieczą występującą głównie latem w postaci kropel na liściach drzew liściastych i igłach oraz gałęziach drzew iglastych. Są to głównie soki z komórek roślin uszkodzonych przez pluskwiaki równoskrzydłe, tj. miodówki, mszyce lub czerwce, razem z wydzielinami tych owadów. Pszczoły chętnie zbierają tą substancję, gdy jest w zasięgu ich lotu, a na terenach Polski południowej i częściowo środkowej spadź iglasta stanowi jeden z głównych pożytków pszczelich. Występowanie spadzi uzależnione jest od wielu czynników: pogody, stanu rośliny, obecności owadów żerujących na roślinach , nie występuje ona zatem co roku.
RABAT DLA CZYTELNIKÓW -20% na nieprzecenione produkty. KOD: ZDROWO
Miód spadziowy ze spadzi drzew iglastych jest jednym z najdroższych na polskim rynku miodów. W większości pozyskuje się go z lasów jodłowych, sosny, tui, świerku.
Miód spadziowy ze spadzi liściastej w Polsce jest najczęściej pozyskiwany ze spadzi takich drzew jak: lipa, dąb, osika, leszczyna, topola, brzoza, klon, buk, a także drzew owocowych, krzewów oraz roślin zielnych.
Ze względu na przenikanie się pożytków spadziowych i nektarowych w tych samych terminach bardzo często dostępne na rynku są miody mieszane, tzw. miody nektarowo-spadziowe. Najczęściej pozyskiwane są one przez pszczelarzy, gdy na głównych pożytkach nektarowych obecne są kolonie pluskwiaków.
Charakterystyka miodu spadziowego
Miód spadziowy ze spadzi iglastej ma ciemną barwę, od szarozielonkawej, brązowej, ciemnoszarej aż do prawie czarnej, smolistej. Wiosenne partie mają barwę jaśniejszą od miodów pochodzących z późniejszych okresów. Kolor zmienia się też od rodzaju pożytku spadziowego. Miody ze świerka najczęściej są ciemnozielone, z jodły – złocistożółte, herbaciano-zielonkawe lub mocno brązowe (z lekko błyszczącą powierzchnią). Po skrystalizowaniu – mają wtedy postać drobnoziarnistą, grudkowatą – przybierają barwę ciemnobrązową z szarym lub zielonkawym odcieniem. Pod względem konsystencji miód ten odznacza się większą gęstością oraz dużą lepkością w porównaniu z miodami nektarowymi. W smaku jest mniej słodki, łagodny, żywiczny, czasami może być gorzkawy lub kwaśny.
Miód spadziowy ze spadzi liściastej jest płynną, gęstą cieczą o barwie od zielonkawo-herbacianej do jasnobrązowej. Po skrystalizowaniu i przyjęciu średnioziarnistej postaci jest ciemniejszy, na ogół szarobrązowy z odcieniem szarozielonym do brązowego. Ma słaby korzenny zapach i łagodny smak z żywicznym lub cierpkawym posmakiem.
Miód nektarowo-spadziowy to miód, w którym oprócz spadzi (może pochodzić z roślin liściastych i iglastych) występuje nektar pochodzący z wielu gatunków roślin. Jego obecność wpływa na walory smakowe i zapachowe tej grupy miodów. Charakteryzują się barwą od pomarańczowej do ciemnobrązowej. Ma lekko leśny zapach, czasem z łagodnym korzennym akcentem.
Właściwości odżywcze miodu spadziowego i co go wyróżnia
Miody spadziowe ze spadzi iglastej i liściastej posiadają taki sam skład oraz podlegają tym samym kryteriom jakościowym. Oprócz podstawowych cukrów prostych, czyli: fruktozy, glukozy (glukoza występuje w przewadze, co sprawia, że wydają się one mniej słodkie) i sacharozy; zidentyfikowano również takie cukry jak: maltoza, turanoza, trehaloza oraz izomaltoza. Najbardziej charakterystycznym dla tego rodzaju miodu jest trisacharyd – melecytoza, znany także jako cukier modrzewiowy. Miód spadziowy charakteryzuje się wyższą zawartością związków bioaktywnych, takich jak fenole, białka i aminokwasy w porównaniu do miodów nektarowych, co wskazuje na wyższą aktywność przeciwdrobnoustrojową i antyoksydacyjną. Występują w nich również niewielkie ilości witamin A, C, PP, K, B2 i B6.
Właściwości zdrowotne miodu spadziowego
Miód spadziowy wzbogaca mikroflorę jelitową
Miód spadziowy zawiera znacznie więcej oligosacharydów niż miód nektarowy. Oligosacharydy miodowe wykazują potencjalną aktywność prebiotyczną, zwiększając populacje bifidobakterii i pałeczek kwasu mlekowego w jelicie, co przyczynia się do wzbogacenia mikroflory jelitowej.
Bogactwo mineralne miodu spadziowego
Miód spadziowy zawiera wyższe zawartości składników mineralnych, w tym ponad dwudziestokrotnie wyższe stężenie potasu, dziesięciokrotnie manganu oraz trzykrotnie magnezu w stosunku do popularnego miodu rzepakowego. Dzięki temu miód spadziowy już w niewielkich ilościach może służyć jako naturalny sposób na uzupełnienie niedoborów niektórych mikroelementów w diecie.
Pozytywny wpływ miodu spadziowego liściastego na nerki
Właściwości, które korzystnie wpływają na zdrowie po spożyciu miodu ze spadzi liściastej, są zbliżone do tych, które przypisuje się także miodowi ze spadzi iglastej. Istnieją jednak niewielkie różnice zależne miejsca żerowania pluskwiaków (ponieważ skład chemiczny soków roślinnych jest różny w poszczególnych drzewach i krzewach). Miód spadziowy z drzew liściastych wykazuje silniejsze działanie moczopędne i pomaga nerkom w filtracji, należy jednak pamiętać o piciu większej ilości płynów podczas tego procesu.
W czym jeszcze może pomóc miód spadziowy?
Miód spadziowy stosowany jest w stymulacji gojenia się ran i oparzeń skóry, także podczas leczenia wrzodów żołądka, zapalenia żołądka oraz niegojących się owrzodzeń kończyn dolnych. Natomiast miód ze spadzi liściastej szczególnie polecany jest osobom z problemami z układem kostnym, ze względu na wyższą niż w miodach nektarowych zawartość wapnia. Wykazuje też właściwości neutralizujące wpływ szkodliwych substancji i używek takich jak alkohol czy tytoń. Redukuje stres i wzbogaca organizm w substancje przeciwutleniające, spowalniające procesy starzenia się.
Zastosowanie miodu spadziowego
Podczas stosowania miodu spadziowego do leczenia, zaleca się wśród osób dorosłych podawanie dawki 50–100 g, czyli 5–10 łyżeczek. Dla dzieci dawka powinna być dwukrotnie zmniejszona. Można go spożywać samodzielnie lub rozpuszczać w wodzie, herbacie, mleku albo innych napojach. Natomiast profilaktycznie zaleca się sięgać po wodę z miodem spadziowym codziennie – przed śniadaniem, jak również przed snem.
Miód spadziowy zamiast cukru?
Miód spadziowy zawiera cukry proste oraz szereg cennych składników odżywczych. Organizm przyswaja go znacznie lepiej, niż ma to miejsce w przypadku rafinowanego białego cukru. W jego stosowaniu uważać powinni diabetycy oraz alergicy. 100 g miodu spadziowego to 340 kcal.
Przeczytaj pełny artykuł o zdrowych zamiennikach cukru.
Zastosowanie miodu spadziowego w innych dziedzinach życia
Wykazano, że miody ciemne – spadziowe, wrzosowe oraz gryczane – odznaczają się silniejszymi właściwościami przeciwutleniającymi niż miody jasne. Możemy zatem miody spadziowe spotkać jako składnik kosmetyków: maseczek, mleczka, toników, kremów oraz, płynów do kąpieli i masażu kosmetycznego. Maseczki z miodem spadziowym działają oczyszczająco, zmiękczająco i leczniczo oraz zapobiegają powstawaniu zmarszczek. Ponadto skrystalizowany miód można stosować jako peeling, który nie tylko usuwa złuszczony naskórek, ale również zaopatruje tkanki w glukozę (tzw. zabieg cukrowej depilacji).
Przechowywanie miodu spadziowego
Miód spadziowy należy przechowywać w zaciemnionym i suchym miejscu, w szczelnie zamkniętym słoiku – tak by nie chłonął innych zapachów. Temperatura nie powinna przekraczać 15°C, gdyż w wyższej traci swoje właściwości prozdrowotne. Szczególnie polecane jest przechowywanie w lodówce.
Przeczytaj podsumowanie wszystkich rodzajów miodów.
Bibliografia
- Habryka C., Pożytek spadziowy – co warto o nim wiedzieć?, „Pasieka”, 2016, nr 4.
- Habryka C., Miód spadziowy – co warto o nim wiedzieć? , „Pasieka”, 2016, nr 5.
- Burzyńska M., Miód ze spadzi iglastej pod lupą, „Pasieka”, 2022, nr 3.
- Burzyńska M., Miód ze spadzi liściastej pod lupą, „Pasieka”, 2022, nr 4.
- Jasicka-Misiak I., Kafarski P., Chemiczne markery miodów odmianowych, „Wiadomości Chemiczne”, 2011, 65 (9–10).
- Marwicka J., Gałuszka R., Gałuszka G., Podolska A., Żurawski Ł., Niemyska K., Analiza właściwości miodu pszczelego i jego zastosowanie w dietetyce i kosmetologii, „Kosmetologia estetyczna”, 2014, vol. 3.
