01
Grudzień,
2025
Nalewka z propolisu – jak zrobić i do czego stosować?
Propolis, znany również jako kit pszczeli, to jeden z najcenniejszych darów natury, który od wieków wykorzystywany jest w medycynie ludowej. Jego niezwykłe właściwości sprawiają, że przygotowana na jego bazie nalewka stanowi wszechstronny środek, który warto mieć w domowej apteczce. W tym artykule przyjrzymy się bliżej, czym jest propolis, jak samodzielnie przygotować z niego nalewkę oraz w jaki sposób ją stosować, aby w pełni wykorzystać jej prozdrowotny potencjał.
Czym jest propolis i dlaczego pszczoły go produkują?
Propolis, często nazywany kitem pszczelim, to naturalna, żywiczna substancja produkowana przez pszczoły. Nazwa pochodzi z języka greckiego, gdzie pro oznacza "przed", a polis – "miasto", co doskonale oddaje jego funkcję "przedmurza" chroniącego ul. Pszczoły wytwarzają go, zbierając żywiczne substancje z pąków i młodych pędów drzew, takich jak topola, brzoza czy wierzba. Następnie mieszają je z własnymi wydzielinami, głównie śliną, oraz woskiem.
W ulu propolis pełni kluczowe role. Służy przede wszystkim jako materiał uszczelniający, który wzmacnia konstrukcję gniazda i chroni je przed zimnem, wilgocią oraz nieproszonymi gośćmi. Co ważniejsze, działa jak naturalny środek dezynfekujący. Pszczoły pokrywają nim wnętrze ula, tworząc sterylne środowisko, które chroni całą kolonię przed bakteriami, wirusami i grzybami. Gdy do ula dostanie się większy szkodnik, którego pszczoły nie mogą usunąć, jest on balsamowany propolisem, co zapobiega jego rozkładowi.
Wyjątkowe właściwości biologiczne propolisu wynikają z jego niezwykle złożonego składu chemicznego, w którym zidentyfikowano ponad 300 substancji aktywnych. Główne składniki to żywice, wosk pszczeli oraz olejki eteryczne. Za jego silne działanie prozdrowotne odpowiadają przede wszystkim polifenole, w tym flawonoidy i kwasy fenolowe. Więcej na ten temat można przeczytać w artykule szczegółowo omawiającym właściwości, zastosowanie i działanie propolisu.
Dlaczego warto stosować nalewkę z propolisu?
Nalewka z propolisu, czyli alkoholowy wyciąg z kitu pszczelego, to skarbnica korzyści zdrowotnych, co potwierdzają liczne badania naukowe i wielowiekowa tradycja. Jest ceniona przede wszystkim za swoje wszechstronne działanie przeciwdrobnoustrojowe. Często nazywana "naturalnym antybiotykiem", wykazuje skuteczność w zwalczaniu wielu szczepów bakterii, w tym gronkowców i paciorkowców.
Badania wskazują, że potrafi hamować rozwój nawet tych szczepów, które uodporniły się na działanie tradycyjnych antybiotyków. Nalewka z propolisu osłabia również działanie wirusów, w tym wirusa grypy i opryszczki, co czyni ją cennym wsparciem w sezonie przeziębień. Dzięki wysokiej zawartości związków fenolowych, propolis skutecznie redukuje stany zapalne w organizmie, co jest wykorzystywane w leczeniu infekcji i schorzeń dermatologicznych. Ponadto nalewka propolisowa stymuluje układ odpornościowy do działania, zwiększając produkcję przeciwciał i aktywując komórki odpowiedzialne za zwalczanie patogenów.
Jak samodzielnie zrobić nalewkę z propolisu krok po kroku
Przygotowanie nalewki z propolisu w domu jest proste i pozwala uzyskać produkt o wysokiej jakości i pewnym pochodzeniu. Najważniejsze jest użycie dobrej jakości surowca.
Składniki:
50 g surowego, rozdrobnionego propolisu (kitu pszczelego)
350 ml spirytusu rektyfikowanego (ok. 95-96%)
150 ml przegotowanej, letniej wody
Przygotowanie:
Przygotowanie propolisu: Aby ułatwić rozdrobnienie kitu pszczelego, warto go wcześniej zamrozić na kilka godzin. Zmrożony propolis staje się kruchy i łatwiej go pokruszyć w moździerzu lub zmielić.
Maceracja: Rozdrobniony propolis należy umieścić w szczelnie zamykanym szklanym naczyniu (np. dużym słoiku). Następnie zalać go mieszaniną spirytusu i wody.
Czas oczekiwania: Naczynie należy szczelnie zamknąć i odstawić w ciemne, ciepłe miejsce na okres 2-3 tygodni. Kluczowe jest, aby codziennie, a nawet 2-3 razy dziennie, energicznie wstrząsać słoikiem. Pozwoli to na dokładne rozpuszczenie się cennych substancji w alkoholu.
Filtrowanie: Po upływie zalecanego czasu nalewka nabierze ciemnobrunatnej barwy. Na dnie słoika zbierze się naturalny osad. Nalewkę należy ostrożnie zlać znad osadu, a następnie przefiltrować przez gęstą gazę lub filtr do kawy, aby uzyskać klarowny płyn.
Przechowywanie: Gotową nalewkę przelewa się do butelek z ciemnego szkła, najlepiej z kroplomierzem, co ułatwi późniejsze dawkowanie. Należy ją przechowywać w ciemnym i chłodnym miejscu.
Do uzyskania najlepszych efektów ekstrakcji zaleca się stosowanie alkoholu o stężeniu około 70%, który można uzyskać, mieszając spirytus z wodą w podanych proporcjach. Niewielka ilość osadu w gotowej nalewce jest zjawiskiem naturalnym i nie świadczy o jej złej jakości.
Jak stosować nalewkę z propolisu na różne dolegliwości?
Nalewka z propolisu jest wszechstronnym środkiem, który można stosować zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie, w zależności od dolegliwości. Ważne jest, aby niemal zawsze stosować ją w rozcieńczeniu.
Wspieranie odporności i przeziębienia: Profilaktycznie zaleca się przyjmowanie 20-40 kropli nalewki rozpuszczonych w niewielkiej ilości letniej wody, herbaty lub na łyżeczce miodu, raz dziennie. W trakcie infekcji dawkę można zwiększyć do 3 razy dziennie.
Infekcje gardła i angina: Do płukania gardła należy rozpuścić około 50 kropli nalewki w szklance ciepłej wody. Płukankę stosować kilka razy dziennie. Wygodną alternatywą, zwłaszcza w podróży, może być gotowy propolis w sprayu, który pozwala na precyzyjną aplikację.
Problemy z zatokami: W przypadku kataru i niedrożności pomocne mogą być inhalacje. Do miski z gorącą wodą dodaj 30-50 kropli nalewki i wdychaj parę przez 10-15 minut. Po więcej wskazówek sięgnij do artykułu o tym, jak stosować propolis na zatoki.
Afty i opryszczka: Należy smarować zmiany chorobowe nierozcieńczoną nalewką za pomocą patyczka kosmetycznego 2-3 razy dziennie. Działa to odkażająco i przyspiesza gojenie.
Rany, otarcia i oparzenia: Propolis ma silne właściwości antybakteryjne, dzięki czemu przyspiesza regenerację naskórka. Warto zapoznać się z kompletnym przewodnikiem, jak stosować propolis na rany, aby robić to bezpiecznie i skutecznie.
Kiedy lepiej unikać propolisu? Przeciwwskazania i środki ostrożności
Mimo licznych korzyści zdrowotnych propolis nie jest środkiem dla każdego. Najważniejszym przeciwwskazaniem jest alergia na produkty pszczele. U osób uczulonych może on wywołać reakcje skórne, takie jak zaczerwienienie, świąd i wysypka, a w rzadkich przypadkach objawy ze strony układu oddechowego. Dlatego przed pierwszym użyciem zaleca się wykonanie próby uczuleniowej, nanosząc niewielką ilość rozcieńczonej nalewki na skórę w zgięciu łokcia i obserwując reakcję przez 24 godziny.
Ze względu na zawartość alkoholu, tradycyjnej nalewki propolisowej nie należy podawać dzieciom. Dla najmłodszych dostępne są specjalne preparaty bezalkoholowe, jednak ich stosowanie zawsze warto skonsultować z pediatrą. Z powodu braku wystarczających badań i zawartości alkoholu, stosowanie propolisu jest odradzane kobietom w ciąży i karmiącym piersią. Szczególną ostrożność powinny zachować także osoby z chorobami autoimmunologicznymi oraz przyjmujące leki przeciwzakrzepowe, ponieważ propolis może wpływać na krzepliwość krwi.
Jak rozpoznać dobrą nalewkę propolisową (domową lub sklepową)?
Ocena jakości nalewki propolisowej opiera się na kilku kluczowych cechach. Dobry produkt powinien mieć intensywny, ciemnobrunatny kolor i charakterystyczny, silny, żywiczno-balsamiczny zapach. Nalewki dostępne w sklepach są zazwyczaj klarowne, jednak w przypadku produktów domowych lub z małych pasiek niewielki osad na dnie butelki jest zjawiskiem naturalnym. Ważnym wskaźnikiem jest stężenie propolisu – na rynku dostępne są nalewki o zawartości od 7% do 20%. Wyższe stężenie oznacza silniejsze działanie. Jeśli nie masz czasu na samodzielne przygotowanie, możesz sięgnąć po gotowe krople propolisowe ze sprawdzonego źródła.
Propolis w codziennej profilaktyce – jak korzystać z jego mocy na co dzień
Nalewka z propolisu to nie tylko lek na konkretne dolegliwości, ale również doskonały środek do codziennego wspierania zdrowia. Włączenie jej do swojej rutyny, zwłaszcza w okresach wzmożonej zachorowalności, może przynieść wiele korzyści. Kilka kropli dodanych do porannej, lekko przestudzonej herbaty z miodem wzmocni jej prozdrowotne działanie.
Korzystanie z mocy propolisu to doskonały przykład tego, jak mądrze czerpać z natury. Podobnie jak inne produkty pszczele – miód, pyłek pszczeli czy pierzga – kit pszczeli jest skarbnicą cennych składników, które od wieków wspierają ludzkie zdrowie. Zachęcamy do odkrywania bogactwa ula i włączania tych naturalnych produktów do swojej codziennej diety.
Źródła
https://www.doz.pl/czytelnia/a18436-Propolis__wlasciwosci_zdrowotne_i_zastosowanie._Na_co_pomaga_kit_pszczeli
