29
Grudzień,
2023
Miód gryczany - właściwości, działanie, charakterystyka
Pochodzenie miodu gryczanego
Miód gryczany otrzymuje się z nektaru rośliny o nazwie Gryka zwyczajna, której kwitnienie przypada na okres od lipca do sierpnia. Gryka jest rośliną uprawną jednoroczną, która należy do rodziny rdestowatych. Jest dość powszechnie uprawiana w Polsce od kilkuset lat. Doniesienia historyczne mówią, że grykę rozpoczęto uprawiać w Indiach ponad 4000 lat temu. Jako ciekawostkę, warto wspomnieć, że kwiaty gryki nektarują tylko w godzinach przedpołudniowych, a w dni pochmurne nie co dłużej. Powoduje to rozdrażnienie pszczół, które nerwowo reagują na nagły brak tzw. pożytku, czyli nagłego braku nektaru.
RABAT DLA CZYTELNIKÓW -20% na nieprzecenione produkty. KOD: ZDROWO
Charakterystyka miodu gryczanego
Gryka zajmuje wśród roślin miododajnych jedno z pierwszych miejsc. Pomimo bardzo dobrych właściwości prozdrowotnych gryki, jest ona wciąż niedoceniana przez konsumentów, a jej spożycie wśród Polaków jest stosunkowo niskie. Podobnie jest z miodem gryczanym. Miód gryczany ma barwę ciemnoherbacianą, brunatną, a nawet prawie czarną. Warto wspomnieć, że miód, który powstaje w porze dość suchej ma odcień jaśniejszy. Miód gryczany charakteryzuje się bardzo swoistym, ostrym i specyficznym zapachem oraz smakiem. Jednak w brew pozorom miód gryczany posiada jedne z najlepszych właściwości leczniczych z pośród miodów nektarowych. Krystalizuje powoli, niekiedy w grube kryształy i zdarza się, że ulega rozwarstwieniu i utworzyć płynną warstwę.
Właściwości odżywcze miodu gryczanego i co go wyróżnia
Miód gryczany posiada spośród wszystkich miodów najwięcej związków bioaktywnych i przeciwutleniających. Miód gryczany jest bardzo bogaty w związki flawonoidowe (rutynę oraz izowiteksynę), dzięki czemu wykazuje wysoki potencjał antyoksydacyjny, który odgrywa ważną rolę w zapobieganiu powstawaniu zmian miażdżycowych oraz procesów sprzyjającym tworzeniu się nowotworów. Dodatkowo miód gryczany zawiera znaczne ilości mikro i makroelementów oraz witamin szczególnie z grupy B. Ten gatunek miodu charakteryzuje się stosunkowo dużą zawartością białka wynoszącą do 0,3%.
Właściwości zdrowotne miodu gryczanego
Miód gryczany w prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego
Wysoka zawartość rutyny (związku chemicznego o właściwościach antyoksydacyjnych, uszczelniających naczynia i przeciwwysiękowych) w miodzie gryczanym poprawia elastyczność, przepuszczalność oraz wytrzymałość naczyń krwionośnych, usuwa wolne rodniki i hamuje procesy miażdżycowe. Zapobiega pękaniu naczyń, powstawaniu wybroczyn oraz wylewom. Niweluje tzw. pajączki i pomaga przy skłonnościach do żylaków. Stwierdzono też, że miód gryczany pomaga obniżyć poziom cholesterolu we krwi, co może wzmocnić pracę serca, a nawet obniżyć podwyższone ciśnienie krwi.
Przeczytaj pełny artykuł o wpływie miodu na serce.
Miód gryczany cenny w leczeniu anemii
Zawartość żelaza, witaminy C oraz białek w miodzie gryczanym pomaga w leczeniu niedokrwistości, wynikającej m.in. z niedoboru żelaza, w każdym wieku. Wykazano, że jego regularne spożywanie zwiększa stężenie hemoglobiny we krwi. Ta właściwość wspomaga też rekonwalescentów po przebytych operacjach z utratą krwi.
Przeciwbakteryjne i osłonowe właściwości miodu gryczanego
Dzięki swojemu składowi miód gryczany wspomaga hamowanie potencjalnie szkodliwych bakterii mikroflory jelitowej. Z tego powodu może być stosowany w leczeniu chorób przewodu pokarmowego i wpływać korzystanie na prawidłowy rozwój mikrobioty jelitowej. Natomiast z powodu dużej ilości cukrów prostych miód gryczany działa osłonowo i detoksykacyjnie na wątrobę. Ze względu na wysoką zawartość choliny, zabezpiecza organizm przed jej niedoborem, którego konsekwencją może być uszkodzenie wątroby i nerek. Wskazany jest w infekcjach przebiegających z gorączką, zaburzeniach wzroku, osłabienia słuchu i problemach z pamięcią. Miód gryczany ma jedną z najwyższych aktywności antybiotycznych spośród badanych polskich gatunków miodu – warto rozważyć go jako profilaktykę leczenia przeziębienia, kataru, kaszlu.
W czym jeszcze może pomóc miód gryczany?
Ponieważ miód gryczany zawiera dużo fruktozy może być stosowany w cukrzycy niezależnej od insuliny. Istnieją też dane ukazujące, że ta odmiana miodu wspomaga odbudowę kości po złamaniach, jak również jest pomocna w profilaktyce chorób nowotworowych.
Zastosowanie miodu gryczanego
Zaleca się rozpuszczenie od 1 do 2 łyżek w przestudzonej herbacie, bądź wodzie. Następnie przed wypiciem odstawienie na kilkadziesiąt minut. Można to zrobić wieczorem, by wypić z samego rana, na czczo. Szklanka wody w temperaturze 40°C (przy wyższych temperaturach miód traci właściwości lecznicze!) z łyżeczką miodu dobrze podziała na ból brzucha, niestrawność, wzdęcia, biegunkę i kłopoty z perystaltyką jelit. W stanach chorobowych (kaszel, przeziębienie) zaleca się od 1 do 2 łyżek miodu gryczanego (jeśli nic nie stoi na przeszkodzie – nawet więcej) 3 razy dziennie. Można też spróbować osobnego spożycia – jednakże może to być trudne ze względu na specyficzny smak.
Miód gryczany zamiast cukru?
Główny składnik miodu to oczywiście cukry proste. Powoduje to, iż należy on do produktów wysokokalorycznych – 100g miodu gryczanego=340 – 350 kcal. W zawartości w przewadze występuje fruktoza (około 51%), następnie glukoza (średnio 47%), a zawartość disacharydu – sacharozy średnio wynosi 0,3%. Jest jednak lepiej przyswajalny od białego cukru, nie powoduje gwałtownych skoków glukozy we krwi i dłużej czujemy po nim sytość. Miód zawsze będzie lepszym rozwiązaniem niż sam cukier, należy jednak zachować zdrowy rozsądek w jego spożyciu.
Przeczytaj pełny artykuł o zdrowych zamiennikach cukru.
Zastosowanie miodu gryczanego w innych dziedzinach życia
Miód gryczany pomaga w problemach z łupieżem poprzez oczyszczenie skóry głowy z bakterii oraz martwych komórek. W tym celu należy zmieszać go z preferowaną maską do włosów lub wykonać własną. W sieci dostępnych jest wiele przepisów, na przykład z użyciem awokado lub mleka. Ze względu na właściwości antyoksydacyjne maseczki z miodem gryczanym można używać także na twarz. Zniweluje on zatkane pory i pozbędzie się zanieczyszczeń na skórze. Rodzaj maseczki należy dostosować do oczekiwanego efektu.
Przechowywanie miodu gryczanego
Stopień zdrowotnych właściwości miodu w dużej mierze zależy od sposobu jego przechowywania. Wiele składników miodu jest wrażliwe na światło, zbyt wysoką temperaturę i kwasy. Najbardziej wrażliwe są witaminy, które ulegają destrukcji pod wpływem wszystkich trzech wymienionych czynników. Aby wszystkie składniki miodu gryczanego były zachowane na długo należy przechowywać go w ciemnym, suchym i chłodnym pomieszczeniu, w temperaturze od 10 do 15°C i wilgotności względnej powietrza maksymalnie 60%. Wyszukaną metodą przechowywania jest głębokie zamrażanie. W tym wypadku ważne by miód był rozmrażany wolno, a nie gwałtownie. Gdy temperatura miodu dojdzie do 37°C, enzymy odzyskają swoją aktywność.
Przeczytaj podsumowanie wszystkich rodzajów miodów.
Bibliografia
- Pasini F., Gardini S., Marcazzan G. L., Caboni M. F., Buckwheat honeys: screening of composition and properties, „Food Chemistry”, 2013, 141(3).
- Wilczyńska A., Phenolic content and antioxidant activity of different types of polish honey: A short report, „Polish Journal of Food and Nutrition Sciences”, 2010, 60(4).
- Burzyńska M., Miód gryczany pod lupą, „Pasieka” 2021, nr 4.
- Frank R., Miód. Odżywia, leczy, pielęgnuje, 2008.
- Bąkowska M., Janda K., Właściwości prozdrowotne wybranych miodów, „Pomeranian J Life Sci”, 2018, 64(3).
